Waarom zijn familieverhalen belangrijk? Ze hebben een directe invloed op hoe we onszelf zien, ons vermogen om iets van ons leven te maken en zelfs onze veerkracht.
‘Ik zal je een verhaal vertellen over toen ik net zo oud was als jij.’ Weet je nog dat je ouders dit zeiden voordat je als kind ging slapen? Heb je dit ook weleens tegen je eigen kinderen of kleinkinderen gezegd? Familieverhalen delen betekent waardevolle tijd met elkaar doorbrengen en de onderlinge band versterken. Maar deskundigen en onderzoekers hebben nog veel meer voordelen ontdekt, voor zowel luisteraar als verteller.
Onze kernidentiteit vormen
Familieverhalen hebben een directe invloed op hoe we onszelf zien, omdat ze ons een idee geven waar we vandaan komen en hoe we in onze familie passen. Je kunt elk familieverhaal zien als één draad in een wandkleed geweven met prachtige, complexe patronen, kleuren en ontwerpen. Net als het wandkleed zijn wij een combinatie van de cultuur, geschiedenis en tradities die we van onze eigen familie meekrijgen.
Robyn Fivush, onderzoeker op het gebied van familieverhalen, ontdekte dat verhalen delen met kinderen bijdraagt aan de ontwikkeling van hun identiteit, als individu en als onderdeel van een hechte familie. Jongeren die zich bepaalde aspecten en details van familieverhalen eigen maken, hebben vaak een beter zelfbeeld en zijn veerkrachtiger. Onze familieverhalen geven ons een gevoel van verbondenheid en creëren een kernidentiteit die een grote bron van kracht kan zijn.
Geloof in onszelf versterken
Het delen van familieverhalen helpt ons de daden van anderen te wegen en betekenis te geven aan het verleden. Als we moeilijkheden ervaren, kunnen we kracht putten uit verhalen van familieleden die met soortgelijke moeilijkheden en obstakels kampten en ze overwonnen.
Tijdens zijn keynotepresentatie op RootsTech 2016 deelde David Isay, oprichter en president van StoryCorps, een geluidsopname van een man, Lynn Weaver, die zijn dochter vertelt over zijn eigen vader, Ted Weaver, die als conciërge en chauffeur werkte om voor het gezin te zorgen. Op een avond kwam Lynn niet uit zijn algebrahuiswerk. Hij gaf het op en ging naar bed. Ted maakte Lynn om 4 uur ’s ochtends wakker. Hij was de hele nacht opgebleven om het algebraboek door te lezen en de stof te leren, zodat hij een en ander aan zijn zoon kon uitleggen. Lynn, die later een gerenommeerd chirurg werd, zei later tegen zijn dochter: ‘Tot op de dag van vandaag probeer ik half de man te zijn die mijn vader was.’
Zulke verhalen over doorzettingsvermogen en veerkracht helpen ons om geloof in onszelf te ontwikkelen. Als we weten dat onze voorouders moeilijke dingen overwonnen, voedt dat geloof en hoop dat wij dat ook kunnen.
(NB De video is opgenomen in het Engels, maar automatische vertaling van YouTube is beschikbaar in verschillende talen.)
Empathie vergroten
Als we in familieverhalen horen met welke moeilijkheden ze te maken kregen, krijgen we meer begrip, mededogen en empathie voor hen. Isay zei: ‘De kracht van authentieke verhalen, van verhalen die vanuit het hart worden verteld, […] de kracht om bruggen te bouwen tussen mensen, bruggen van begrip, is onuitputtelijk.’
Als we de verhalen horen over familieleden die ons zijn voorgegaan, komen we er vaak achter dat onze levensweg lijkt op die van hen. We ontwaren in de verhalen overeenkomsten en raakvlakken. ‘Je treedt in de voetsporen van die persoon en herkent een beetje van jezelf in hem of haar’, zei Isay. Hoe meer we lezen en horen, hoe meer we inzien dat we meer op elkaar lijken dan van elkaar verschillen. Familieverhalen wenden ons hart tot onze vaders, moeders en voorouders.
Van waarheid getuigen
Familieverhalen getuigen van persoonlijke ervaringen en culturele geschiedenis. Brieven, dagboeken, mondelinge verhalen, foto’s en video’s vertellen ons eigen verhaal en getuigen allemaal van eenvoudige waarheden. Ze laten onze familieleden en hun levenservaringen door een authentieke lens zien, zodat we beter gaan begrijpen wie ze werkelijk waren.
In een wereld waarin het moeilijk kan zijn om de waarheid te onderscheiden, is het belangrijk dat we bronnen hebben waarvan we weten dat we ze kunnen vertrouwen. ‘We zijn omringd door veel onzin en soms weet je niet wat echt is en wat reclame is. Maar de verhalen die je verzamelt, de verhalen van onze familie, dat zijn de authentieke verhalen’, zei Isay. Als je jouw verhaal vertelt, laat je de wereld een authentieke stem horen. Je getuigt dan tot je familie en dierbaren van waarheden die je in je leven hebt geleerd.
Wat kun jij doen?
Wat kun jij doen om deze en vele andere voordelen in je eigen familie rond te laten gaan? Isay zei: ‘Luisteren is een uiting van liefde. Als twee mensen met elkaar praten en de vragen stellen die ze altijd al wilden stellen, is dat een heilig moment.’ Als je een gelukkigere, veerkrachtigere familie wilt, creëer die heilige momenten dan en vertel je verhalen.
- Je kunt er nu gelijk mee beginnen.
- Vertel je kinderen over de tradities waarmee je bent opgegroeid.
- Vertel verhalen over je familie en je cultuur. Vertel over de moeilijkheden en de successen.
Alleen daarmee al vergroot je de kans dat je familie het vele generaties lang goed zal doen.
