De intrigerende geschiedenis van het carnaval in Venetië en zijn spectaculaire maskers

De geschiedenis en vieringen van het carnaval in Venetië zijn uniek in hun spectaculaire uitingen, tradities en kleding. Hoewel carnaval in andere Italiaanse steden ook gevierd wordt, is het carnaval in Venetië bijzonder; het is het populairste en meest uitgebreide van allemaal. Kenmerken van carnaval zijn maskers, parades, voorstellingen en feesten. Een van de meest intrigerende aspecten van het carnaval in Venetië is de maskers, die een hele eigen geschiedenis hebben.

Het spectaculaire carnaval in Venetië duurt ongeveer twee weken. De carnavalsdatums zijn elk jaar anders, maar variëren van eind januari tot begin maart. Vanwege de schoonheid, eeuwenoude tradities en geschiedenis is het carnaval in Venetië een van de meest fascinerende evenementen ter wereld. Lees dit artikel om een kijkje te nemen in het intrigerende leven van je Venetiaanse voorouders.

Snelkoppelingen

• Geschiedenis van het carnaval in Venetië 
• Carnaval in Venetië na 200 jaar nieuw leven ingeblazen 
• Venetiaanse maskers – een vleugje mysterie  
• De kunst van het maskermaken 
• Wat gebeurt er tijdens het carnaval in Venetië? 
• Vind je Venetiaanse voorouders 

Geschiedenis van het carnaval in Venetië

Het carnaval in Venetië heeft een lange geschiedenis, die teruggaat tot de 12e eeuw. Er zijn veel redenen om in Venetië een feest te geven, maar de vroegste reden was waarschijnlijk een viering van de vrijheid.

In 1162 versloeg de Republiek Venetië Ulrich van Aquileia toen hij probeerde Venetië in te lijven bij het Heilige Roomse Rijk. De zegevierende Venetianen namen Ulrich gevangen en vernietigden zijn kastelen. Toen de paus tussenbeide kwam, werd Ulrich vrijgelaten in ruil voor een jaarlijkse betaling aan Venetië van één stier, twaalf varkens en driehonderd broden. Venetianen bereidden en aten deze betaling tijdens een openbare ceremonie op het San Marcoplein, waarbij ze urenlang dansten en feestvierden. Zo begon het openbaar feestvieren en dansen dat al honderden jaren deel uitmaakt van carnaval.

Welke katholieke betekenis had het carnaval van Venetië?

Waarschijnlijk ligt de oorsprong van Italiaanse carnavals in de Griekse en Romeinse lentevieringen, maar de katholieke kerk veranderde de betekenis van carnaval toen het christendom zich over het Middellandse Zeegebied verspreidde en men carnaval in de katholieke rituelen opnam. In de katholieke traditie wordt carnaval gevierd aan het begin van de vastentijd, een periode van veertig dagen vasten en offeren voor Pasen. Carnaval was een kans om te eten, te drinken en vrolijk te zijn voordat de offers werden gebracht tijdens de vastentijd.

Het Italiaanse woord carnevale komt van het Latijnse carne vale, wat ‘afscheid van vlees’ betekent. In de twee weken van carnaval konden de Venetianen zich te goed doen aan vlees en hun remmingen loslaten voordat de vastentijd begon. De vastentijd begint op Aswoensdag en eindigt op Witte Donderdag. Dit is de tijd na carnaval waarin Venetianen volgens traditie nadenken over hun leven, zich bekeren en zich voorbereiden op Pasen.

Carnaval in Venetië tijdens de Renaissance

Carnaval was populair in de Middeleeuwen en in de Renaissance. Een proclamatie uit 1296 door de Venetiaanse Senaat is het oudste schriftelijke bewijs van het carnaval in Venetië. Het kondigde een openbaar festival aan voor aanvang van de vastentijd.

Tijdens de Renaissance traden op de stadspleinen gemaskerde artiesten op, en mensen van alle standen en overtuigingen kwamen er bijeen om te eten, te dansen, te paraderen, op te treden en zich te vermaken, vaak anoniem achter maskers. De populariteit van het carnaval in Venetië bereikte waarschijnlijk een hoogtepunt in de 17e en 18e eeuw, toen de grote en bijna mystieke festiviteiten, kleding en maskers mensen uit heel Europa trokken.

Carnaval in Venetië na 200 jaar nieuw leven ingeblazen

Het carnaval van Venetië werd echter in 1797 verboden door keizer Frans II van het Heilige Roomse Rijk. Waarom werd het carnaval in Venetië verboden? Frans II dacht dat politieke vijanden zich achter de carnavalsmaskers organiseerden. De regering vreesde dat haar vijanden een omverwerping beraamden en verbood carnavals en maskers helemaal.

Het verbieden van het carnaval in Venetië verminderde het aantal grote bijeenkomsten, en door het verbod op maskers werd het voor Venetianen illegaal om hun identiteit te verbergen. Vanwege de onrustige geschiedenis van het Italiaanse carnaval verwelkomde Venetië de carnavalstradities bijna 200 jaar lang niet terug in zijn cultuur.

Uiteindelijk wilden overheids- en burgergroepen in 1979 de Italiaanse cultuur en het toerisme laten opleven en bliezen ze de carnavalsfestiviteiten nieuw leven in. Tegenwoordig trekt het sprankelende carnaval in Venetië toeristen van over de hele wereld, en gedurende twee weken in februari en maart wordt Venetië een groot toneel waar alles mogelijk lijkt, met totale anonimiteit.

Venetiaanse maskers – een vleugje mysterie

De beroemde Venetiaanse maskers zijn een belangrijk onderdeel van het carnaval in Venetië. Deze extravagant fraaie en fantasierijke creaties – vaak handgemaakt – zie je overal, en ze voegen mysterie en een vleugje magie toe. Het is geen wonder dat het carnaval in Venetië weer is opgebloeid, met zijn oorspronkelijke mystiek. Hoewel de maskers prachtig zijn om naar te kijken, is schoonheid niet hun enige doel.

Venetianen droegen maskers tijdens de carnavals van Venetië om hun identiteit te verbergen. De meeste aristocraten wilden niet dat het publiek hen herkende en hoopten door te gaan voor reguliere feestgangers of niet-aristocraten. Achter hun maskers konden Venetianen van alle sociale klassen zich op gelijke voet mengen.

Daarom droegen veel Venetianen niet alleen maskers tijdens carnaval, maar ook wanneer ze in een bepaalde tijd van het jaar uitgingen. Traditioneel waren maskers alleen toegestaan tussen Sint-Stefanusdag (26 december) en Vastenavond, het einde van het carnaval. Soms stonden plaatselijke leiders ook maskers toe van 5 oktober tot en met Kerstmis, zodat mensen een groter deel van het jaar vermomd konden zijn.

Tijdens het maskerseizoen leken Venetianen voor elke gelegenheid een masker te hebben. Effen witte of zwarte alledaagse maskers konden worden ingeruild voor levendige maskers voor speciale gelegenheden. De populairste maskers onder de Venetianen waren carnavalsmaskers en commedia dell’arte-maskers. In commedia dell’arte, een theaterkomedie uit 1545, werden maskers gebruikt om bepaalde personages voor te stellen en verhalen uit te beelden.

Carnavalsmaskers

Veel carnavalsmaskers hebben heldere, levendige kleuren en een sierlijk ontwerp met ingewikkelde decoraties. Ze kunnen het hele gezicht bedekken, alleen de ogen en de neus, of alleen de ogen.

Gnagamasker

Het Gnaga- of kattenmasker is een van de weinige dierenmaskers dat op het Italiaanse carnaval voorkomt. Het masker vindt zijn oorsprong in de beginjaren van het carnaval, toen katten zeldzaam en waardevol waren in Venetië.

Het pestmeestersmasker

Het pestmeestersmasker, met zijn iconische lange snavelneus, is misschien wel het griezeligste Venetiaanse masker. De lange neus was oorspronkelijk ontworpen voor artsen en verzorgers om hen tijdens de pestepidemie te beschermen tegen de besmettelijke bacteriën in de lucht.

Arlecchinomasker

De Arlecchino, ook bekend als het harlekijnsmasker, is een van de populairste maskers die tijdens het carnaval in Venetië worden gedragen. Het masker stelt een schurk uit de commedia dell’arte voor, zoals een bedrieger of een hofnar. Het is meestal gedecoreerd met kleurrijke ruitvormen.

Bautamasker

Het meest traditionele masker of ‘gezicht’ van het carnaval in Venetië is het Bautamasker. Het kan een beetje eng zijn, omdat het spierwit is, wat een schedel suggereert, en meestal is het van porselein of dik plastic gemaakt. Omdat het een uitsteeksel heeft waar de mond zou zijn, kan de drager eten en drinken zonder het af te doen. Het wordt meestal gedragen met een zwarte driehoekige hoed, een zwarte mantel of een zijden sjaal.

Colombinamasker

Het Colombinamasker is gebaseerd op een commedia dell’arte-personage, Colombina. Het Colombinapersonage was een intelligente dienstmaagd die meestal in lompen gekleed was, maar met een prachtig masker. Dit masker is populair bij vrouwen, gedragen als een halfgelaatsmasker en uitgebreid versierd met veren, edelstenen, bladgoud en zilver.

De kunst van het maskermaken

In de beginjaren van het maskermaken werd het gerespecteerd als een kunst. Venetiaanse maskermakers (mascherari) kregen diep respect en hadden hun eigen gilde. Ze maakten prachtige carnavalsmaskers van glas, porselein, leer of papier-maché. De ontwerpen waren altijd kleurrijk en uniek. Bladgoud, echte edelstenen, veren, kant en andere kostbare materialen werden vaak gebruikt.

Tegenwoordig worden maskers meestal van papier-maché of plastic gemaakt en genomen van een klei- of gipsafgietsel dat keer op keer kan worden gebruikt. Met moderne technieken zijn maskers veel gemakkelijker te maken. Zodra het basismasker droog is en de gaten voor de ogen of andere gelaatstrekken zijn uitgesneden of gevormd, wordt het masker geverfd en versierd. Het schilderen alleen kan al een delicaat en langdurig proces zijn, waarbij veel verschillende penselen en kleuren gebruikt worden.

Door de eeuwen heen hebben mascherari veel ambachtsgeheimen gehad, wat bijdroeg aan de mystiek en het plezier van het bezitten van een masker. Het kiezen of versieren van een carnavalsmasker is een geweldige manier om je verbonden te voelen met de Venetiaanse cultuur.

Wat gebeurt er tijdens het carnaval in Venetië?

Het carnaval in Venetië bestaat uit honderden activiteiten, van openbare optochten tot privéfeesten, van straattheater en opera tot het bekijken van voorbijgangers. Venetianen doen hun mooiste kleding aan en prachtige maskers op om feest te vieren, terwijl veel toeristen het leuk vinden het spektakel te observeren. Toeristen die tijdens het carnavalsseizoen naar Venetië reizen, kunnen deelnemen aan optochten, gemaskerde feesten en gondelboottochten, om maar een paar opties te noemen.

Optochten en straatshows

Tijdens het carnaval in Venetië zijn er veel optochten en straatshows met traditionele Venetiaanse kostuums en maskers. Evenementen zijn onder meer de wedstrijd voor het beste masker, de carnavalskostuumshow, de carnavalswaterparade, circustheater en acrobatiek, en het feest van de Maries, een schoonheidswedstrijd en optocht die stamt uit de 9e eeuw. Schattenjachten, concerten, bals en dinerboottochten zijn slechts enkele van de andere evenementen op het programma.

Gemaskerde feesten

Bezoekers kunnen zich tijdens het carnavalsseizoen n Venetië vermaken op talloze feesten en bijeenkomsten. Sommige zijn privé, waaronder gemaskerde bals, feesten met een dresscode en feesten waar je alleen op uitnodiging heen kunt of tegen een toegangsprijs, die hoog kan zijn.

Er zijn ook openbare feesten en evenementen op het San Marcoplein en andere stadspleinen, die gratis of goedkoop zijn. Of je nu naar een privé of openbaar feest gaat, de kleding van de dag is 18e-eeuwse pracht en praal voor zowel mannen als vrouwen, inclusief hoge kragen en volumineuze mouwen. En natuurlijk een masker.

Gondeltochten

Gondelboottochten op het Canal Grande zijn een van de grootste attracties in Venetië. Ze zijn extra leuk tijdens de carnavalsweken. Of je nu de feestvierders in de boten bekijkt of zelf als passagier deel uitmaakt van de show, gondeltochten zijn een leuke manier om de carnavalssfeer op te snuiven. De tochten kunnen privé of gedeeld zijn, met of zonder muziek.

Sommige gondels bieden tochtjes voor gezinnen, waarbij de gondelier verhalen vertelt en liedjes zingt om het hele gezin te vermaken. De tarieven variëren per tijdsduur, tijdstip van de dag en het aantal personen, en kunnen hoog zijn. Een veel goedkopere optie voor reizen over de waterwegen is de traghetto, een grotere kanaalboot, zoals een stadsbus.

Vind je Venetiaanse voorouders

De carnavals in Venetië zijn vol plezier en gelach. Uit de geschiedenis van het carnaval blijkt de liefde van de Venetianen voor gemaskerde feesten en optochten. Overblijfselen van de Venetiaanse geschiedenis, die dateren uit de Middeleeuwen, zijn verweven in de festiviteiten, evenals kunst en muziek die tot op de dag van vandaag worden vereerd. Leren over historische gebeurtenissen waar je voorouders mogelijk aan hebben deelgenomen, is een fascinerende manier om door de tijd te reizen en te zien wat zij zagen.

Je kunt je reis naar het carnaval in Venetië beginnen – of dat nu in het echt of virtueel is – op FamilySearch, een gratis website zonder winstoogmerk waar je de kennis die je al hebt over je familie kunt meenemen, en verder kunt duiken in het leven van je voorouders. Dankzij de gedeelde stamboom kun je zien wat er al bekend is over je afstammingslijnen. Je kunt ook het leven van je voorouders in de context van andere historische gebeurtenissen plaatsen, en dat is allemaal gratis.