De technologie over de hele wereld ontwikkelt zich razendsnel. Uitgebreide informatie is letterlijk altijd binnen handbereik. Een bril kan mensen augmented reality laten zien. Apparaten in huis kunnen met een simpele tik worden geprogrammeerd om routines te volgen. En voor genealogen en familiehistorici wordt de evoluerende kunstmatige intelligentie (AI) toegepast op familiegeschiedenis om AI-genealogie te creëren.
AI is een onderwerp dat zowel enthousiasme als bezorgdheid opwekt. Verantwoord en ethisch gebruik van AI kan zeer positief uitwerken. Documenten en familiegegevens worden er toegankelijker door voor mensen over de hele wereld. Laten we dieper ingaan op wat deze technologie is, wat we er op genealogisch gebied al van merken, enkele veelvoorkomende zorgen, en wat AI-genealogie te bieden heeft.
NB De video’s in dit artikel zijn in het Engels met automatisch vertaalde ondertiteling in verschillende talen. Deze automatische vertalingen worden niet door FamilySearch gegenereerd en kunnen fouten bevatten.
Even wat definities op een rij – wat is AI en hoe werkt het?
AI, of kunstmatige intelligentie, behelst computerprogrammering die menselijke intelligentie probeert na te bootsen. AI kan bijvoorbeeld afbeeldingen herkennen, iets nieuws creëren volgens geleerde patronen op basis van iets ouds, en de output veranderen naar aanleiding van de input – schijnbaar naar eigen goeddunken.
Met AI-technologie zijn veel taken snel uit te voeren, patronen te zien die niet iedereen gemakkelijk zou herkennen, en taken uit te voeren die voor mensen gewoon te saai zouden zijn.
Er zijn veel technische woorden die met AI samenhangen. Klik op elk woord hieronder voor een verhelderende uitleg:
Hoe het werkt: een programmeur neemt informatie over van een computer en corrigeert daarin eventuele fouten. Het programma krijgt de correcties ingevoerd met de instructie om aanpassingen in de programmering door te voeren waardoor voortaan minder fouten worden gemaakt.
Hoe het werkt: deze gespecialiseerde AI gebruikt databases met taalpatronen en woordenlijsten naast computercode om normale tekst en gesprekken beter te interpreteren. Dit type AI is ook te gebruiken om in gespreksvorm te reageren.
Hoe het werkt: tekst in documenten of afbeeldingen wordt door een computer met behulp van geavanceerde programmering en uitgebreide databases gelezen, en doorgaans omgezet in een getypte of doorzoekbare versie die gemakkelijker te lezen en te vinden is.
Hoe het werkt: AI is doorgaans geprogrammeerd om te putten uit grote databases met afbeeldingen, tekst en informatie. Onder meer op basis van waargenomen patronen in bestaande content en eigen interpretaties kan AI iets nieuws genereren.
Hoe is AI voor genealogie te gebruiken?
Hoewel de technologie achter kunstmatige intelligentie misschien ingewikkeld lijkt, is het niet moeilijk in te zien welke rol AI bij genealogie kan spelen. Deze technologische innovatie kan erg nuttig zijn bij je familiehistorisch onderzoek, en ook om meer over je familie te weten te komen.
Hier zijn wat voorbeelden van genealogische werkzaamheden waarvoor veel organisaties en genealogen kunstmatige intelligentie gebruiken:
- Documenten transcriberen: Documenten zijn moeilijk handmatig te doorzoeken, en vele documenten zijn oud en moeilijk te lezen. AI kan afbeeldingen van documenten (ook die handgeschreven zijn) helpen transcriberen, zodat je ze gemakkelijker kunt doorzoeken en lezen.
- Afbeeldingen analyseren: Gezichten op oude foto’s identificeren is dankzij kunstmatige intelligentie nog nooit zo eenvoudig geweest. AI wordt ook gebruikt om foto’s te ordenen, in te kleuren, te repareren en te labelen.
- Gegevens vergelijken: Als je op zoek bent naar een specifieke persoon in meerdere documenten of databases, kan AI helpen om datasets te combineren en tegelijk te doorzoeken. Dit type AI voorziet ook in documentsuggesties die een extra schat aan gedetailleerde informatie over een voorouder kunnen opleveren.
- Stambomen samenstellen: AI kan familieleden aandragen om aan een stamboom toe te voegen, door vergelijkbare informatie en relaties te identificeren.
- Verhalen vertellen: Door verhalen leer je het verleden van je familie kennen, en met AI kun je het verleden nieuw leven inblazen. AI kan opgenomen verhalen helpen transcriberen, saaie details in een verhaal of biografie gieten, en historische context bij de levensgebeurtenissen van een voorouder aandragen. Hou je van augmented reality, dan is het zelfs mogelijk om video- of audio-avatars van je voorouders te genereren.
- Vertaling: Als documenten of dagboeken van je voorouders in een taal zijn die jij niet kent, kun je met AI-vertaling een eerste indruk krijgen van de inhoud.
Kan ik ChatGPT voor genealogie gebruiken?
Je hebt misschien weleens gehoord van het populaire AI-systeem ChatGPT. Wat genealogie betreft zijn ChatGPT, Microsoft Copilot en andere generatieve AI-systemen te gebruiken bij het schrijven van familieverhalen, genereren van illustraties en stellen van algemene vragen over het leven van je voorouders.
Hier zijn wat vragen die je generatieve AI-programma’s kunt stellen om je met je familiegeschiedenis te helpen:
- Kun je me helpen de tekst van een familiedocument te interpreteren?
- Kun je de oorsprong en variaties van achternamen analyseren?
- In welke online databases vind ik historische documenten die relevant zijn voor mijn familiegeschiedenis?
- Kun je me helpen om het leven van een voorouder in de context te plaatsen van historische gebeurtenissen en maatschappelijke trends?
- Ik heb veel genealogische gegevens. Kun je me helpen om de gegevens in een tijdlijn te rangschikken?
- Kun je me helpen om met mijn genealogische documenten een verhaal over een familielid op te stellen?
Profiteer optimaal van systemen zoals ChatGPT! Je kunt generatieve AI-programma’s vrijwel alles vragen. Je kunt ze zelfs vragen je hints en ideeën te geven om meer te vragen en te onderzoeken.
Bedenk dat je de resultaten die je krijgt van generatieve AI of een AI-assistent altijd goed moet beoordelen. Controleer alle voorgeschotelde feiten zorgvuldig, en de resultaten moet je mogelijk bijschaven of verfijnen. (Zie daar verderop in dit artikel meer over.)
Workshops AI-genealogie – gratis online beschikbaar
Tijdens het afgelopen RootsTech-congres gingen verschillende workshops en presentaties in op het gebruik van AI bij genealogie. Die geweldige inzichten kunnen zeker van pas komen in jouw familiehistorisch werk. Het doel van RootsTech is dat je kennismaakt met alles wat er zoal is dat je familiegeschiedenis ten goede komt. De nieuwste innovaties met betrekking tot genealogie worden op RootsTech ook prominent belicht.
In de onderstaande presentaties en workshops komen veel aspecten van AI in genealogie aan bod, zoals hulpmiddelen om foto’s te verbeteren, vorderingen op het gebied van documenttranscriptie, en systemen om verwantschappen te vinden via DNA-analyse.
Video bekijken
Video bekijken
Video bekijken
Video bekijken
Video bekijken
AI wordt gebruikt door verschillende genealogische organisaties
Met alle AI-ontwikkelingen die er zijn, is het geen verrassing dat veel bedrijven en organisaties AI gebruiken om hun eigen systemen verder te ontwikkelen. Veel van deze bedrijven waren op het afgelopen RootsTech-congres vertegenwoordigd. Hier zijn een paar organisaties die wat van hun nieuwste AI-technologie voor het voetlicht brachten:
Video bekijken
Video bekijken
Video bekijken
Video bekijken
Zorgen en ethische kwesties met betrekking tot AI-genealogie
Zoals gezegd, maken computers fouten. En uiteindelijk kan AI alleen maar doen wat wordt opgedragen. Daarom is het belangrijk om AI ethisch en verantwoord te gebruiken, en ook de beperkingen ervan te begrijpen. Hier zijn enkele veelvoorkomende zorgen die met het gebruik van AI-tools in genealogie samenhangen, en hoe je ermee om kunt gaan.
Juistheid van gegevens
Veel genealogen maken er een regel van om de aan hen verstrekte gegevens en onderzoeksresultaten te controleren voordat ze die aan samengestelde genealogieën en stambomen toevoegen. Dit is vooral een goede regel bij door AI gegenereerde informatie. Naarmate de AI-technologie groeit en steeds beter wordt, komt dat de nauwkeurigheid doorgaans ook ten goede, maar AI maakt nog steeds fouten. Hier zijn enkele tips om door AI gegenereerde genealogische informatie te controleren:
- Wanneer AI gegevens voor je vergelijkt, controleer de gegevens dan om er zeker van te zijn dat er sprake van een overeenkomst is.
- Controleer zo mogelijk altijd de originele afbeelding voor een document, ook als je er een AI-transcriptie van hebt.
- Vergelijk originele afbeeldingen met gerepareerde of ingekleurde afbeeldingen om er zeker van te zijn dat je met de veranderingen akkoord bent.
- Houd er rekening mee dat door AI gegenereerde historische feiten en verhalen op juistheid moeten worden gecontroleerd aan de hand van originele of betrouwbare bronnen.
Wees alert op eventuele auteursrechten
Wanneer je een AI-tool gebruikt, ga dan na hoe je de gegenereerde informatie wilt of mag gebruiken. Ga je bijvoorbeeld verder dan alleen persoonlijk gebruik, dan wil je wellicht weten wie het auteursrecht voor het materiaal bezit, hoe je het kunt delen en of er wel auteursrechtelijke bescherming op rust. Afgeleide werken die bronnen niet correct citeren of gebruiken in overeenstemming met de daarvoor geldende wetten, maken mogelijk inbreuk op auteursrechtelijk beschermd materiaal.
Bescherm je privacy
AI-tools gebruiken soms de ingevoerde informatie om hun algoritmen te verbeteren of content voor andere gebruikers te genereren. Dit kan nuttig zijn voor toekomstige gebruikers van de tool, maar kan ook een privacyrisico vormen, afhankelijk van hoe die tool de informatie gebruikt. Als je informatie in een AI-tool invoert, controleer dan de ingestelde opties en het privacybeleid (wat je overal zou doen als je persoonlijke of privé-informatie afstaat). Je wilt waarschijnlijk weten hoe die informatie gebruikt of gedeeld gaat worden, en daarin weloverwogen keuzes maken.
Gebrek aan transparantie
Sommige AI-tools vermelden de bronnen van hun informatie niet, maar veel aanbieders van AI-technologie worden daarin steeds transparanter. Het is over het algemeen makkelijker voor je om informatie op feitelijkheid te controleren als je een tool gebruikt die de bronnen ervan vermeldt. Afhankelijk van het project kun je de informatie mogelijk ook verifiëren door online naar alternatieve bronnen te zoeken.
Bedrijven die AI-tools gebruiken, markeren de gegenereerde resultaten ook vaak als zodanig, alsook hoe grondig ze wellicht al gecontroleerd zijn.
Mogelijke vooringenomenheid
Wat een AI-tool produceert, hangt grotendeels af van de informatie die voor de tool beschikbaar is. Als de bronnen beperkt zijn of vooroordelen hebben, zie je dat in de resultaten terug. Samenvattingen van informatie zijn bijvoorbeeld alleen gebaseerd op wat er beschikbaar was om samen te vatten. Informatie over verschillende culturen en demografische gegevens zijn afhankelijk van de bronnen waaruit AI put. Aangezien AI niet echt zelfstandig denkt, en geen normen of een perfect begrip van taal heeft, moeten de resultaten altijd worden gescreend op formuleringen die mogelijk onwenselijk zijn.
AI-technologie optimaal benutten
Organisaties en welwillenden over de hele wereld gebruiken AI om miljoenen mensen hun familiegeschiedenis te helpen onderzoeken en zich meer met het verleden van hun familie te verbinden. Wanneer aanbieders en gebruikers van AI-technologie deze ethisch en verantwoord gebruiken, kan dit een grote uitwerking hebben op genealogisch gebied.
Op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen
De technologische ontwikkelingen vinden ook hun weg op genealogisch vlak. Dit artikel noemt slechts het topje van de ijsberg van wat kunstmatige intelligentie te bieden heeft om meer te ontdekken over degenen die je voorgingen. FamilySearch wil je graag alles leren om je familiegeschiedenis en verborgen verleden te achterhalen.
Kom meer over kunstmatige intelligentie op het gebied van genealogie te weten door elk jaar nieuwe lessen over AI van RootsTech te volgen.
Wat is RootsTech?
RootsTech is een congres waar deelnemers over familiegeschiedenis leren, inspiratie opdoen en contacten leggen. Het evenement wordt door FamilySearch georganiseerd en door andere vooraanstaande genealogische organisaties gesteund. We bieden honderden lessen door deskundigen, video’s met tips en trucs, en inspirerende verhalen waardoor je je familiegeschiedenis anders beleeft dan ooit tevoren. Bezoek onze ondemandbibliotheek of kom ons volgende congres virtueel of fysiek bijwonen.
